Przewodnik - Australia i Oceania

Powierzchnia

8 600 mln km2
Najmniejszy ze wszystkich kontynentów. Niekiedy Australia uznawana jest za największą wyspę świata

Języki

angielski, baha indonesia, tok pisin, hiri motu, języki austronezyjski i aborygeńskie

Populacja

36 mln

Religie

protestanci, katolicy, prawosławni, muzułmanie, animiści

Australijskie rekordy:

  • największa depresja: jezioro Eyre - 16 m p.p.m.;
  • najwyższe wzniesienie: Góra Kościuszki - 2228 m n.p.m.;
  • największy basen jeziorny: jezioro Eyre - 9,5 tys. km²;
  • największy basen artezyjski: Wielki Basen Artezyjski - 1554 km²;
  • największa rzeka: Murray - Darling - 3490 km dł., przepływ 1000 m³/s, powierzchnia dorzecza 1070 km²;
  • najniższe średnie opady roczne (w porównaniu z pozostałymi kontynentami);
  • najwyższa notowana temperatura powietrza (+50,7 °C) - Oodnadatta, 2.01.1960 r.;
  • najniższa notowana temperatura powietrza (-23 °C) - Charlotte Pass, 29.06.1994 r.

Opis kontynentu

Nazwa Australia odnosząca się do kontynentu pochodzi od określenia Terra Australis Incognita, jakiego używali Europejczycy aż do połowy XVIII w. Jest to określenie łacińskie i znaczy: terra - ziemia, australis - południowa, incognita - nieznana.

Wraz z Oceanią Australia tworzy odrębną część świata nazywaną Australią i Oceanią. Powierzchnia Oceanii wynosi ok. 8,5 mln km². W jej zachodniej części znajdują się wyspy kontynentalne, na pozostałych obszarach są to głównie wyspy wulkaniczne i koralowe. Występują tu czynne wulkany (np. Mount Ruapehu, Rotorua), a także gejzery i gorące źródła. W niektórych archipelagach w sąsiedztwie rowów oceanicznych występują liczne trzęsienia ziemi. Większa część położona jest w strefie klimatów równikowych i zwrotnikowych. Nad Karolinami i południową Polinezją pojawiają się często cyklony tropikalne. Wyspy porastają bujne wiecznie zielone lasy, a wyspy koralowe gaje palmy kokosowej. Oceania dzieli się na 4 części: Melanezję (np. Nowa Gwinea, Nowa Kaledonia, Fidżi), Mikronezję (np. Mariany, Karoliny, Wyspy Marshalla), Polinezję (np. Hawaje, Tonga, Wyspy Cooka) i Nową Zelandię.

Kontynent australijski leży na półkulach południowej i wschodniej. Otaczają go dwa oceany: Spokojny od północy i wschodu oraz Indyjski od południa i zachodu. Nie posiada lądowego połączenia z żadnym innym kontynentem. Największe wyspy przybrzeżne Australii to: Tasmania, Melville'a, Kangura, Bathurst, Groote Eylandt i Fraser.

Większość obszaru Australii leży w strefie gorącej, kształtowanej przez masy powietrza równikowego i zwrotnikowego. Występują cztery strefy klimatyczne: część północna cechuje się klimatem równikowym wilgotnym, przechodzącym na południu w klimat podrównikowy, z wyraźnie zaznaczoną porą suchą i wilgotną. Na australijskich pustyniach pojawiają się burze pyłowe. Północne wybrzeża są natomiast zagrożone cyklonami tropikalnymi, które nazwane zostały willy willy. Pojawiają się 2-4 w roku.

Roślinność Australii stanowi odrębne państwo roślinne, noszące nazwę australijskiego (Australis). Około 32% rodzajów i 75% gatunków to endemity. Najbardziej znaną rośliną pochodzącą z Australii jest eukaliptus (ponad 750 gatunków). Zaznacza się wyraźna strefowość roślinna. Na północnym wschodzie występują wilgotne, wiecznie zielone lasy równikowe, przechodzące na zachodzie i południu początkowo w podrównikowe, suche lasy eukaliptusowe, następnie w sawanny trawiaste. Wnętrze kontynentu zajmują suche zarośla krzewiaste zwane scrubem, suche formacje trawiaste i roślinność półpustynna.

Położenie, wielka odległość od Europy, a także trudnodostępne wybrzeża były przyczyną, że Australia została odkryta przez europejskich żeglarzy dopiero na początku XVII wieku, a następnie zagospodarowana. Przed przybyciem białej ludności odległy kontynent zaludniali tylko Australijczycy, którzy w liczbie 300-700 tys. zamieszkiwali kontynent. Byli oni często niesłusznie określani jako Murzyni australijscy, dziś powszechnie nazywani są aborygenami. Przed przybyciem Europejczyków pędzili życie zbieraczy i myśliwych, posługując się prostymi przedmiotami: dzidą, bumerangiem, narzędziami z kości i kamienia. Przez długi czas ludność ta była prześladowana i dziesiątkowana, co doprowadziło do tego, że pozostało ich tylko około 7000. Po umieszczeniu pozostałych aborygenów w rezerwatach, znajdujących się w suchym interiorze, ich liczba wzrosła do 50 000, łącznie z mieszańcami do 160 000.

Dzisiejsza Australia jest kontynentem ludności białej i stara się zachować taki charakter stosując surowe kary imigracyjne. Brytyjczyk James Cook jako pierwszy biały postawił swoją nogę na południowym kontynencie. Przez długi okres odległy wyspiarski kontynent służył Anglikom jako kolonia karna. Dopiero w połowie XIX wieku odkrycie złota koło Coolgardie i Kalgoorlie przyciągnęło wielu osadników. Ponieważ często rzeczywisty dochód poszukiwaczy złota nie odpowiadał oczekiwaniom, wielu z nich zaczęło zakładać farmy. Z czasem poznano możliwości gospodarcze kontynentu. Liczba ludności wzrosła w ciągu kilku dziesięcioleci z jednego do dziesięciu milionów. Pochodzenia brytyjskiego jest 95% mieszkańców Australii, a jedna piąta urodziła się na innych kontynentach. Wynika stąd, że Australia dziś, podobnie jak w przeszłości, jest krajem imigracyjnym. Pomimo protestu aborygenów ludność pochodzenia europejskiego uroczyście obchodziła dwustulecie zasiedlenia kontynentu w 1988 roku.

Australia do dziś jest najsłabiej zaludnionym kontynentem świata (oprócz bezludnej Antarktydy). Średnia gęstość zaludnienia wynosi zaledwie 2 os./1 km2. Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne. Koncentruje się ona szczególnie w największych miastach na wybrzeżach. Na 18 mln mieszkańców - 10,5 mln żyje w stolicach stanów. Rozległe obszary wnętrza kontynentu o małych sumach opadów są bardzo rzadko zaludnione, np. Australię Zachodnią i Terytorium Północne zamieszkuje mniej niż 1 osoba na 1 km2. Zamieszkane są tam wyłącznie miejsca eksploatacji surowców mineralnych.

NAJWAŻNIEJSZE ATRAKCJE

  • Wielka Rafa Koralowa (Australia) - jest niekwestionowanym cudem natury. Ta największa rafa świata składa się z ponad 2500 oddzielnych skupisk raf i rozciąga się na długości 2300 km.
  • Tasmania (Australia) - widoki na szlakach trekkingowych tej niewielkiej wyspy zapierają dech w piersiach. Góry, jeziora, soczyste łąki, gęsty busz. Przeprawa w poprzek parku jest uznawana za australijski szlak marzeń.
  • Uluru - Ayers Rock (Australia) - święte miejsce Aborygenów. Po raz pierwszy zostało opisane przez podróżnika Gilesa w 1872 r. jako "zadziwiający kamyk". Ten "kamyk" to w rzeczywistości wielka samotna skała wys. 348 m i obwodzie u podstawy dł. 9 km.
  • Kakadu National Park (Australia) - bogactwo parku jest niesamowite. W miejscu gdzie styka się ląd z przybrzeżnymi mokradłami występuje niezliczona różnorodność roślin i zwierząt. A do tego aborygeńskie jaskinie pełne malowideł, np. w okolicy Ubirr Rock.
  • Pasmo górskie Bungle (Australia) - niesamowite szczyty górskie pomalowane w tygrysie paski, pomarańczowe i czarne. Skały zawdzięczają swoje kolory naturalnym minerałom, które układają się w poziome pasy.
  • Dolina Barossa (Australia) - wiele z tutejszych winnic to nie tylko miejsca wyrobu znakomitych win, ale także piękne posiadłości i zabudowania. Winnice zostały założone 100 lat temu przez niemieckich luteran.
  • Sydney (Australia) - największe miasto Australii. Dzięki niepowtarzalnemu budynkowi Opery nie sposób pomylić widoku jego nabrzeży z żadnymi innymi.
  • Melbourne (Australia) - jest najbardziej "europejskim" miastem Australii. Jest dość intrygującym połączeniem metropolii XXI w. z XIX-wiecznym czarem starych dzielnic.
  • O le Pupu-Pu'e (Samoa) - po prostu raj. Wspaniałe wodospady, malownicze jeziorka, nadbrzeżne łuki i klify skalne. A wszystko ukryte w gęstej, tropikalnej dżungli. Tak wygląda pierwszy park narodowy w południowej Oceanii.
  • Wyspa Hendersona (Wielka Brytania) - nietknięta przez człowieka wyspa, zagubiona na krańcu świata, w bezmiarze południowego Pacyfiku.
  • Góry Foja (Nowa Gwinea) - mówi się o nich, że to ostatnie dziewicze miejsce na Ziemi. Naukowcy kilka lat temu odkryli tam kilkadziesiąt nowych, nieznanych nauce gatunków roślin i zwierząt.
  • Ironbottom Sound (Wyspy Salomona) - Cieśnina Żelaznego Dna - tak nazwali to miejsce amerykańscy marynarze. Bo w kwadracie nie większym niż 30 na 30 km, leży na morskim dnie prawie sto wraków dużych okrętów wojennych i statków transportowych.
  • Jezioro Hiller (Australia) - na Middle Island, wśród bujnych lasów eukaliptusowych, leży błyszczące, pastelowo-różowe jezioro. Wygląda ono jak olbrzymi odcisk stopy na zielonej wykładzinie, otoczony białym piaskiem.
© 2019 Zorientowani.pl
iMoje