Przewodnik - Europa

Europejskie rekordy:

• największe jezioro: Ładoga w Rosji o powierzchni ponad 18 400 km²;
• najwyższy wodospad: Ramnefjellsfossen/Utigard w Norwegii - kaskada trzech wodospadów, ma łączną wysokość 818 m;
• najdłuższa rzeka: Wołga - płynie wyłącznie przez Rosję, to również największa i najdłuższa na świecie rzeka uchodząca do jeziora, o długości 3531 km;
• najwyższy szczyt: Mont Blanc - najwyższy szczyt Alp i Europy, potocznie nazywany Dachem Europy - jego wysokość na poziomem morza wynosi 4810,45 m;
• najwyższy budynek: Gorod Stolic w Moskwie. Budowę zakończono w 2010 roku, najwyższy budynek kompleksu "Basznia Moskwa" ma 302 metry wysokości;
• najwyższy kościół: Katedra w Ulm - katedra w stylu gotyckim ma wieżę mierzącą 161,53 m. Do jej szczytu prowadzi 768 schodów;
• najmniejsze państwo: Watykan, miasto-państwo europejskie, enklawa w Rzymie o pow. 0,44 km².

Opis kontynentu

Europa - część świata, która rozciąga się od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie, do gór Uralu włącznie na wschodzie, oraz od Morza Śródziemnego, Morza Czarnego i obniżenia Kumsko-Manyckiego na południu do Morza Arktycznego na północy. Europa określana jest zwykle mianem kontynentu, która to nazwa podkreśla jej odrębny od Azji charakter kulturowo-polityczny, jednak z geograficznego punktu widzenia określenie to jest nieścisłe.

Europa jest najniższym spośród wszystkich kontynentów naszej planety. Średnia jej wysokość wynosi 292 m n.p.m. Większość, bo 3/4 jej powierzchni zajmują niziny położo­ne poniżej 300 m n.p.m. Pozostała 1/4 powierzchni - to wyżyny i góry. Najwyższym punktem Europy jest szczyt Mont Blanc, położony na wysokości 4807 m n.p.m., w Alpach Zachodnich. Najniżej znajduje się linia brzegowa Morza Kaspijskiego, która w 2000 r. leżała 27 m p.p.m.

Niemal cała Europa znajduje się strefie klimatów umiarkowanych. W północno-wschodniej części kontynentu ma on charakter chłodny, zaś w pozostałej - ciepły (morski, kontynentalny i przejściowy). Południowe krańce Europy (półwyspy: Iberyjski, Apeniński i Bałkański oraz wyspy Morza Śródziemnego) znajdują się w strefie klimatów podzwrotnikowych (morskich, a w Bułgarii i środkowej Hiszpanii - kontynentalnych). Od klimatów umiarkowanych oddzielają je pasma górskie: Pireneje, Alpy i Bałkan. W północnych krańcach Europy (pn. Islandia, Svalbard i północno-zachodnia Rosja) panuje klimat okołobiegunowy (subpolarny).

Niezależnie od położenia wysokie oraz średnie góry posiadają własne, odmienne od nizinnych typy klimatyczne, zaliczane do klimatów górskich.

Historia Europy jest niezwykle bogata i barwna, obfitująca w wojny i podboje. Nie sposób więc oddać jej całą różnorodność w krótkiej notatce. Około 1,1 mln lat temu pierwszy człowiek (Homo erectus) przybył na tereny dzisiejszej Europy z Afryki pokonując Cieśninę Gibraltarską. Kolejne okresy z jej dziejów to: paleolit w Europie, starożytna Grecja, starożytny Rzym, Cesarstwo Bizantyńskie, rekonkwista, Święte Cesarstwo Rzymskie, wyprawy krzyżowe, wojna stuletnia, czarna śmierć, imperium osmańskie, wielkie odkrycia geograficzne, reformacja, kontrreformacja, wojny religijne we Francji (I wojna z hugenotami, II wojna , III wojna), wojna trzydziestoletnia, rewolucja francuska, rewolucja przemysłowa, wojny napoleońskie, kongres wiedeński, Wiosna Ludów, Imperium brytyjskie, I wojna światowa, II wojna światowa, żelazna kurtyna, zimna wojna, Układ Warszawski, Jesień Ludów, pucz moskiewski, wojna w Bośni i Hercegowinie, czystka tożsamości i obecnie trwający okres Unii Europejskiej. Jakie będą dalsze rozdziały tego kontynentu - kolebki cywilizacji zachodniej - czas pokaże.

Charakterystyczną cechą dzisiejszej Europy jest wielki rozwój miast, w których mieszka 73% ludności. W czterech krajach europejskich wskaźnik urbanizacji osiągnął poziom 90% bądź większy. Należą do nich: Belgia (95%), Hiszpania (91%), Niemcy (90%), Islandia (90%) (w porównaniu pominięto miniaturowe państewka, Monako i San Marino, będące w praktyce ośrodkami miejskimi). Od lat 90. przyrost naturalny w Europie jest niski, w 2004 r. wynosił średnio ok. 2‰, przy czym w 18 państwach był ujemny - najniższy na Ukrainie (−5,9‰), w Rosji, na Łotwie i w Bułgarii. Najwyższy przyrost naturalny występuje w Albanii (10‰) i Irlandii (6,6‰). Średnia długość życia wynosi 78 lat.

NAJWAŻNIEJSZE ATRAKCJE

• Wenecja (Włochy) - to jedyne takie miasto na świecie - położone na wodzie, z ogromną ilością zabytkowych budowli.
• Dalmacja, Dubrownik (Chorwacja) - tu znajdują się najładniejsze chorwackie miasta, fantastyczna przyroda, a także tysiąc wysp i wysepek.
• Ateny (Grecja) - to niepowtarzalne, starożytne zabytki, ciekawe muzea i bardzo serdeczni mieszkańcy.
• Dolina Loary (Francja) - wznosi się tu kilkaset średniowiecznych i renesansowych zamków i pałaców.
• Wiedeń (Austria) - są tu liczne galerie, muzea i teatry, eleganckie, zabytkowe kawiarnie i cukiernie w śródmieściu.
• Praga (Czechy) - położona jest malowniczo na wzgórzach nad Wełtawą. Na turystów czeka tu wiele zabytków, fantastyczne muzea, a także klimatyczne lokalne knajpki.
• Bawaria (Niemcy) - malownicze wioski, zadbane miasteczka ze średniowieczną zabudową, przyroda, serdeczni mieszkańcy oraz krajobrazy Alp Bawarskich.
• Fiordy Norwegii - ogromne rozpadliny skalne, przez które morze wcina się głęboko w ląd, są wizytówką Norwegii i jej największym cudem natury.
• Andaluzja (Hiszpania) - to kraina flamenco, corridy, siesty i fiesty. Jest bliska Afryce geograficznie i kulturowo. Najciekawsze miasta regionu: Sewilla, Kordoba, Grenada.
• Park Narodowy Snowdonia (Walia) - morze spotyka się tu z górami, rozległe przestrzenie dają poczucie wolności. Dobre miejsce na długie spacery.
• Alpy Szwajcarskie - szczyty i lodowce Alp znajdują się już od lat na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
• Lwów (Ukraina) - podróż do Lwowa to podróż w czasie: wyprawa na stare miasto, do kościołów, na cmentarz Łyczakowski czy górujący nad wszystkim zamek.
• Stambuł (Turcja) - to jedyne miasto na świecie leżące na dwóch kontynentach. Stojąc na moście nad cieśniną Bosfor, można jednocześnie podziwiać Azję i Europę.
• Amsterdam (Holandia) - kanały, rowery, Dzielnica Czerwonych Latarni, dom Anny Frank, coffeeshopy i najwspanialsze dzieła holenderskich mistrzów.