Turcja
Program wyjazdu
Wylot z Polski. Przelot z przesiadką w Stambule lub Ankarze do Wan lub Trabzonu (zależnie od siatki przelotów w danym terminie), przejazd do zakwaterowania.
Pierwszy dzień na wschodzie Turcji rozpoczniemy od Fortecy Van i jej okolic – największej cytadeli zbudowanej za czasów starożytnego państwa Urartu. Zaraz obok zobaczymy inskrypcję Kserksesa I wykutą w skale – stamtąd też widać ruiny Tushpy – stolicy Urartu z ok. IX w. p.n.e. Odwiedzimy także pobliskie muzeum, które bogate jest w znaleziska archeologiczne z całego regionu i różnych okresów historycznych.
Zanim całkowicie wyjedziemy z Van odwiedzimy jeszcze ‘Dom kotów Van’, aby przyjrzeć się z bliska tej ciekawej rasie często o róznych kolorach oczu.
Następnie przejazd w okolice Gevaş i rejs po jeziorze Van (największe jezioro w Turcji – ponad 3750 km2) z przystankiem na Wyspie Akdamar – jednym z najbardziej ikonicznych miejsc tego regionu, na której znajduje się ormiański kościół Krzyża Świętego z X wieku bogaty w płaskorzeźby i freski.
Po powrocie na ląd przystanek i wędrówka przy ruinach klasztoru Świętego Tomasza, zachód słońca z widokiem na jezioro. Nocleg.
Tego dnia zwiedzimy zachodnią część jeziora Van. Zaczniemy od kraterowego jeziora Nemrut, które umiejscowione jest w kalderze drzemiącego wulkanu o tej samej nazwie. Będziemy mieć sporo czasu, aby powędrować, zobaczyć wulkaniczne ‘kominy parowe’ (Buhar Bacaları) i dwa inne jeziora również znajdujące się w kalderze.
Kolejnym punktem programu będzie znajdujące się w pobliżu, na brzegu jeziora Van miasto Ahlat. Tam zobaczymy grobowce dynastii Shah-Armen z XII-XV w. wpisane na informacyjną listę UNESCO, a także charakterystyczne stożkowe mauzolea z XIII w.
Przejazd dalej na wschód w stronę Adilcevaz z widokiem na kolejny wygasły wulkan - górę Süphan (4058 m). Wizyta w ruinach tamtejszej twierdzy z czasów Urartu i powolny przejazd w stronę noclegu. Jeśli wystarczy czasu odwiedzimy także jezioro Aygır u podnóża wulkanu Süphan.
Po śniadaniu opuszczamy okolice jeziora Van i udajemy się na północ w stronę Doğubayazıt. Po drodze odwiedzamy wodospady Muradiye, a zza horyzontu powoli wyłania się góra Ararat.
Kolejny przystanek to Pałac Ishaka Paszy wybudowany na płaskowyżu o wysokości ok. 2000m n.p.m., który zamieszkany był już od czasów starożytnych. Eklektyczny pałac zawdzięcza swoją obecną formę wielu kulturom - perskiej, ormiańskiej, gruzińskiej, seldżuckiej i osmańskiej. Z góry rozciąga się malowniczy widok na dolinę i Ararat. Zaraz obok znajduje się przyklejona do zbocza góry Twierdza Doğubayazıt (kolejny ważny punkt strategiczny cywilizacji Urartu), a także mauzoleum Ahmed-i Hani.
Program tego dnia zakończymy na odkrywaniu okolic domniemanej lokalizacji biblijnej Arki Noego. Skamieniała formacja geologiczna u podnóża Araratu przypominająca statek, dziś jest uznana za pomnik przyrody i objęta ochroną, a badania nad jej strukturą nadal trwają. Przejazd do miejsca noclegu.
W ten dzień żegnamy się powoli z Araratem mijając górę od zachodu i udając się dalej na północ, aby na koniec dnia dotrzeć do Kars – miasta znanego z książki Orhana Pamuka.
Zrobimy sobie przystanek w kopalni soli Tuzluca działającej od już czasów średniowiecza, a także powędrujemy po Gökküşağı tepeleri (‘tęczowych wzgórzach’), które swoją nazwę zawdzięczają właśnie zmiennym kolorom gleby pod wpływem różnych minerałów, a także padającego słońca.
Po południu dojeżdżamy w pobliże Kars, aby udać się na samą granicę z Armenią i odwiedzić ruiny średniowiecznego miasta Ani. Cały ten obszar, który popadł w niepamięć już ok. XVII wieku, wpisany został na listę UNESCO w 2016 roku. Spędzimy tam resztę dnia. Na zakończenie dla chętnych ‘wieczór kaukaski’ z muzyką i tańcem w Kars.
Po śniadaniu zwiedzamy Kars – jego twierdzę, zabytkowy kościół ormiański z X w. przetransformowany w meczet, XIX-wieczny kościół wybudowany za czasów Imperium Rosyjskiego, który również dziś służy jako meczet (Fethiye Camii), a także ulice pełne zabudowań z tego okresu. Czas wolny.
Wyjeżdżamy z Kars – w ten dzień zakończymy naszą przygodę ze Wschodnią Anatolią i wkroczymy w region Morza Czarnego. Zanim jednak tam dojedziemy po drodze zobaczymy kamienny most przy którym znajduje się kolejna starożytna inskrypcja, tym razem z czasów państwa Urartu. Rzucimy okiem na pobliskie jezioro Çıldır i jadąc dalej na północ zahaczymy jeszcze o Szatański Zamek (Şeytan Kalesi) używany od czasów hellenistycznych po osmańskie. Na zakończenie krajobrazowa trasa górska do Artvin, kolacja i zakwaterowanie.
Tego dnia czeka nas przejazd do pierwszych części regionu Morza Czarnego. Przy akompaniamencie lokalnych utworów przejedziemy na wschód widokowymi, przyjemnymi trasami aż do serca prowincji Artvin. Do Borçka docieramy szlakami Çamlıhemşin, Ardeşen, Fındıklı, Arhavi i Hopa. Po krótkim odpoczynku jedziemy wzdłuż brzegu rzeki Çoruh i docieramy do jeziora Karagöl, jeziora powstałego na początku XIX wieku, kiedy wzgórze w pobliżu dzisiejszego płaskowyżu Klaskur zablokowało strumień w wyniku osunięcia się ziemi. Jest jednym z niewielu miejsc w Turcji z tak bogatą pokrywą leśną i różnorodnością roślinną.
Po spacerze w okolicach jeziora jedziemy do wsi Klaskur, aby skosztować lokalnych potraw w jednej z tamtejszych drewnianych restauracji.
Opuszczamy Karagöl, aby znów zasmakować górskich krajobrazów. Podjeżdżamy na 1875m n.p.n. aż do Przełęczy Macahel, na której znajduje się punkt widokowy, z którego przy dobrej pogodzie można dostrzec tereny Gruzji. Następnie zjeżdżamy w dół malowniczej doliny, aby dotrzeć do pierwszego Rezerwatu Biosfery UNESCO w Turcji (Camili), w pobliżu którego granic zatrzymamy się na nasz nocleg.
Dzień zaczynamy od godzinnego podjazdu na około 1800 m n.p.m. w stronę Płaskowyżu Elevit. Tam czekają nas piękne widoki malowniczej, górskiej doliny przeciętej dwoma strumieniami. Kolejnym płaskowyżem na naszej liście jest Badara – równie piękna i olśniewająca swoją naturalnością dolina. W tle widoczne szerokie pasma najwyższych z Gór Pontyjskich – Gór Kaçkar (najwyższy szczyt 3937 m n.p.m.). Dalej udamy się pod ukryty w gąszczu drzew, najwyższy w okolicy (15-metrowy) Wodospad Palovit. Spod wodospadu ruszymy w okolice średniowiecznego zamku Zilkale ulokowanego na jednym ze wzgórz w Dolinie Burzy. Zbudowany ok. XIV w. przez Cesarstwo Trapezuntu dzięki swojej wysokogórskiej pozycji przetrwał po dziś dzień i możemy obejrzeć go w całej okazałości. Stamtąd niedaleko już do ostatniego punktu na trasie tego dnia – kamiennego Mostu Çinçiva (w języku lazyjskim lub Şenyuva po turecku). Most został wybudowany w 1696 roku na rzece Fırtına (‘Burza’) i jest najstarszym w regionie.
Przejazd do miejsca noclegu. Jeśli czas pozwoli spacer po pobliskich halach górskich. Czarnomorska kolacja.
Po śniadaniu wrócimy do malowniczej Doliny Burzy (Fırtına Vadisi), aby jeszcze raz zasmakować widoku na przecinającą ją rzekę – tym razem już na poważnie, ponieważ każdy chętny będzie mógł spłynąć w pontonie wartką rzeką, przefrunąć nad nią zjeżdżając na linie lub pohuśtać się na prawie 8-metrowej huśtawce z widokiem na kamienny most i dolinę.
Z pobliskiej góry między gęstą zielenią spływa kolejny wysoki wodospad – Gelin Tülü. Nazwa jak i sam widok nawiązuje do długiego, białego welonu panny młodej – nie bez powodu – jest to jeden z najdłuższych wodospadów w całym kraju. Szklany taras obok wodospadu oferuje możliwość oglądania wspaniałego widoku na wodospad z 20-metrową szklaną ścieżką.
Następnie ruszymy urodziwą górską trasą na znajdujący się jeszcze wyżej Płaskowyż Huser (2328 m n.p.m.). Jeśli pogoda dopisze to tutaj będziemy mogli zrobić prawdziwy spacer w chmurach i oglądać morze mgły, z którego wystają tylko wierzchołki innych okolicznych gór, a także spróbować kolejnej – tym razem podniebnej – huśtawki. Po spacerze przerwa na çay (turecką herbatę) i magiczny zachód słońca, którego nie da się zapomnieć do końca życia.
Po pełnym dniu wrażeń wracamy do naszego zakwaterowania na kolację.
Pierwszym przystankiem na trasie jest ogród herbaciany i fabryka herbaty, z których słynie ten region. Poznajemy historię herbaty, tajniki parzenia tureckiego çayu oraz zwiedzamy plantację, a także mamy szansę na zakup lokalnego produktu.
Na zakończenie pełnego natury tygodnia wracamy do historii ziem Morza Czarnego, zarówno greckiej, jak i osmańskiej. Najpierw ruszamy do Trabzonu, historycznej stolicy starożytnego Pontu, założonego w VIII w. p.n.e. przez greckich kupców. Odwiedzimy XIII-wieczny kościół prawosławny Hagia Sophia, który podobnie jak stambulski został przekształcony na meczet w XV w., a od 1964 roku funkcjonuje jako muzeum, a także zajrzymy do tradycyjnego warsztatu filigranowej sztuki w srebrze unikalnej dla tej prowincji.
Wisienką na torcie naszej wyprawy będzie wykuty w skale Monaster Sumela. Nieczynny od 1923 roku klasztor prawosławny wybudowany został na wysokości 1200m n.p.m. w górze Melá. Przy sprzyjającej pogodzie wisząc nad doliną Altındere, owiany mgłą tworzy naprawdę magiczny krajobraz. Wewnątrz znajdziemy bibliotekę, skalny kościół, pokoje uczniów, kaplice i freski z róznych okresów.
Poniżej klasztoru znajduje się wodospad, nad którym zakończymy nasz program relaksując się przy tureckiej kawie lub herbacie. Przejazd do miejsca noclegu.
Po ostatnim tureckim śniadaniu przejazd na lotnisko w Trabzonie i lot powrotny do Polski.
* Prezentowany program wyprawy jest ramowy i realizacja danych punktów programu może ulec zmianie.
** Zależnie od przelotów w danych terminach program zaczyna się od Wan lub Trabzonu.
Uzbekistan
