Dzień świętego Marcina (11 listopada) kojarzy się w Czechach ze smakowaniem młodego wina oraz degustacją gęsiny. Tradycja świętomarcińska pochodzi z XVIII wieku. Za panowania cesarza Józefa II, w dzień świętego Marcina, właściciele winnic próbowali młodego wina i decydowali, czy przedłużą umowę ze swymi winiarzami na kolejny rok.
Dzień świętego Marcina (11 listopada) kojarzy się w Czechach ze smakowaniem młodego wina oraz degustacją gęsiny. Tradycja świętomarcińska pochodzi z XVIII wieku. Za panowania cesarza Józefa II, w dzień świętego Marcina, właściciele winnic próbowali młodego wina i decydowali, czy przedłużą umowę ze swymi winiarzami na kolejny rok. Legenda mówi, że święty Marcin był rzymskim żołnierzem. Po przyjęciu wiary chrześcijańskiej został misjonarzem, a następnie biskupem. A dlaczego w dzień świętego Marcina piecze się gęsi? Jak głosi legenda, gęsi przeszkadzały świętemu Marcinowi w wygłaszaniu kazań, dlatego odbywają swoją karę piekąc się w brytfannach. Dziś to tradycyjne świętomarcińskie danie oferuje każda restauracja w Czechach. Gęś podawana jest zazwyczaj z czerwoną duszoną kapustą, jabłkami oraz knedlami czy delikatnymi kluseczkami ziemniaczanymi.
Niemal wszystkie czeskie miasta i wioski szykują festiwale świętomarcińskie z ciekawym program kulturalnym i wesołą zabawą dla każdego.
Miasto Kroměříž na Morawach Wschodnich (47 km od Ołomuńca), słynące z barokowego pałacu, wpisanego razem z Ogrodem Kwiatowym na listę UNESCO, organizuje 11.11. Świętomarciński Festiwal na rynku, któremu będą towarzyszyć jarmarki farmerskie. Artyści ludowi i rzemieślnicy zaprezentują tradycyjne wyroby. Na gości czekają także przysmaki regionalne i wino. Warto zwiedzić także pałacowe piwnice winnych i spróbować tutejszych win mszalnych, których tradycja produkcji sięga 735 lat. W piwnicach zachowały się najstarsze fragmenty murów gotyckiego zamku z XIII wieku. Wino dojrzewa w zabytkowych beczkach różnej wielkości. Największa z nich ma pojemność 19 100 litrów, najstarsza pochodzi z roku 1805.
Brno, stolica Moraw Południowych (255 km od Katowic), zaprasza 11.11. na kolejną edycję świętomarcińskich imprez. Na miłośników dobrego wina i jadła czekają przysmaki regionalne na Placu Wolności (náměstí Svobody), w tutejszych restauracjach i gospodach. W katedrze św. Piotra i Pawła zostaną poświęcone świętomarcińskie wina, barwny pochód winiarzy, ze świętym Marcinem na czele, wyruszy do centrum miasta, na Plac Wolności. Tam rozpocznie się degustacja młodych win, której będzie towarzyszył ciekawy program kulturalny i rozrywkowy.
Południowomorawskie miasto Mikulov w dniach od 11 do 20.11. tradycyjnie organizuje Jarmark Świętomarciński na rynku, z programem artystycznym dla dzieci i dorosłych. W restauracjach spróbujemy młodych win i specjałów świętomarcińskich. Miasto szykuje także nietypowe zwiedzanie historycznych obiektów, na przykład grobowca Dietrichsteinów w kostiumach z epoki czy wycieczkę na Świętą Górkę z przewodnikiem, który opowie o bogatej historii miasta, winiarstwie. Po drodze uczestnicy będą mogli spróbować wina w piwniczce winnej.
Uroczysty toast pierwszym tegorocznym winem wzniesiemy także w zabytkowych podziemiach w pobliskim miasteczku Valtice 11. 11. Słynne Podziemia Valtickie to unikatowy labirynt podziemnych korytarzy łączących piwnice winne, pochodzący z XIII wieku. Całkowita długość dostępnych dla zwiedzających korytarzy i piwnic wynosi 760 metrów. Większość korytarzy znajduje się na głębokości 6-12 metrów. Valtickie podziemia skrywają ponad 1,2 miliona zabytkowych cegieł pochodzących sprzed 100 – 700 lat.
Historia piwnic winnych w Čejkovicach (33 km od Valtic) wiąże się z przybyciem tajemniczego zakonu templariuszy. Przybyli oni tu w latach 30-tych XIII wieku, pierwsza pisemna wzmianka o ich działalności pochodzi z roku 1248. Razem z budową twierdzy templariuszy zaczęły powstawać rozległe piwnice winne, pierwsze tego typu na ziemiach czeskich. Rozpoczęła się wtedy nowy era hodowli winorośli w Čejkovicach i okolicy. 11.11. na dziedzińcu pałacu swe wina zaprezentują miejscowi winiarze.
Na imprezy świętomarcińskie zapraszamy także do miasta Hradec Králové, jednego z najstarszych miast czeskich, o wyjątkowej koncepcji urbanistycznej z pierwszej połowy XX wieku, leżącego tylko 50 km od Kudowy Zdroju. Zobaczymy tu między innymi dzieła jednego z najwybitniejszych czeskich architektów i urbanistów XX wieku, Josefa Gočára. Tak jak każdego roku, 11.11. przybędzie pod Białą Wieżę w Hradcu Kralove święty Marcin na białym koniu, symbolicznie rozpoczynając sezon zimowy. Na gości czekają rogaliki świętomarcińskie, wino i mnóstwo innych przysmaków. W programie imprezy będą także pokazy rzemiosł i zwiedzanie katedry św. Ducha.
zdj. Martina Saláková
Tradycyjnie 11.11. do Czeskiego Krumlova (173 km na południe od Pragi) przybędzie święty Marcin na białym koniu, przywożąc ze sobą nie tylko pierwszy śnieg, lecz także pierwsze tegoroczne wino. Przyjazd świętego Marcina zainauguruje festiwal winiarski, który potrwa niemal do końca miesiąca. Wybrane krumlovskie restauracje oferować będą tradycyjne świętomarcińskie wina i przysmaki. Kulminacja winiarskich uroczystości nastąpi 19.11 podczas zamkowego święta wina w Ujeżdżalni Zamkowej. Goście będą mogli spróbować około 250 gatunków win z 25 gospodarstw winiarskich, a także spotkać się z najlepszymi winiarzami i zabawić się na koncercie rockowym.
