Aktualności - Cuda starożytności - biblioteka Celsusa w Efezie
Cuda starożytności - biblioteka Celsusa w Efezie
23.10.2015
Artykuły
Efez to jedno z najlepiej zachowanych starożytnych miast położonych w basenie Morza Śródziemnego. Znajduje się na Wybrzeżu Egejskim na terenie dzisiejszej Turcji.
Według mitów założycielem Efezu był Androklos, syn ateńskiego króla Kordusa. Mężczyzna przed wyprawą do Jonii dostał od wyroczni wskazówkę, gdzie ma założyć miasto. Zagadkowa porada brzmiała, że powinien wybrać miejsce wskazane przez rybę i dzika. Pewnego dnia wędrując przez Jonię Androklos spostrzegł rybaków piekących przy ognisku ryby. Nagle jedna z nich wyskoczyła z paleniska, a iskry padły na pobliskie krzaki. Ogień wypłoszył z nich dzika. To zdarzenie miało miejsce na wzgórzu Pion, w pobliżu ujścia rzeki Kaystron. Był IX w. p.n.e.
W czasach starożytnych Efez tętnił życiem. Był ważnym miastem handlowym oraz ośrodkiem kultu bogini płodności - Kybele. To również bardzo ważne miejsce dla chrześcijan. W Efezie założona została jedna z pierwszych wspólnot chrześcijańskich w całej Azji Mniejszej. Tutaj trzy ostatnie lata życia spędził św. Jan spisując swoją Ewangelię.
Jednym z najznamienitszych zabytków Efezu jest biblioteka Celsusa, która została założona w 110 roku. Był to hołd złożony Tyberiuszowi Juliuszowi Celsusowi (gubernatorowi Azji Mniejszej) przez jego syna Tyberiusza Juliusza Akwilę. Budowla ta należy do najlepiej zachowanych bibliotek starożytnych na świecie. Charakteryzuje się dwukondygnacyjną fasadą oraz jedną obszerną salą o wymiarach 10,90 na 16,70 m. Dodatkowo cały budynek otaczał mur, który zapewniał ochronę przed wilgocią. Fasada ozdobiona była przez figury będące wyobrażeniem czterech cnót: Arete (Dzielność), Ennoia (Myśl), Sofia (Mądrość) i Episteme (Wiedza). Do biblioteki prowadziło 10 stopni. Rzymianie nie przewidzieli oddzielnych magazynów na zbiory. Zwoje przechowywane były w niszach ulokowanych w jednej sali głównej.
Warto wiedzieć, że biblioteka pełniła również funkcję heroona (budowli grobowej). Spoczął w niej sam Celsus, którego sarkofag umieszczono pod posągiem Ateny. Figura bogini ustawiona została w dużej niszy ozdobionej łukiem. Budowę w 135 roku ukończyli potomkowie Tyberiusza Juliusza Akwili. W latach późniejszych wnętrze budynku strawił pożar, a ok. 400 roku na placu przed biblioteką powstał basen.
Jak dojechać?
Efez położony jest w odległości ok. 3 km od miasta Selçuk. W związku z tym trasę do Efezu można pokonać na piechotę, taksówką bądź dolmuszem (mały bus) jadącym w kierunku Pamucak bądź Kuşadası. Natomiast do samego Selçuk dojeżdżają pociągi oraz autokary z Istambułu, Izmiru, Pamukkale, Denizli, Bursy, Söke czy Aydınu.
zdj. Jason Matthew Tye
Dodaj komentarz